Hiện nay, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã vươn lên trở thành kênh dẫn vốn chính của nền kinh tế, bên cạnh kênh dẫn vốn truyền thống là tín dụng ngân hàng thương mại và huy động vốn cổ phần từ thị trường chứng khoán.
Với thị trường bất động sản, trái phiếu cũng là kênh huy động vốn được doanh nghiệp ưu ái lựa chọn. Bởi khi đại dịch diễn biến phức tạp, nhiều doanh nghiệp chật vật xoay xở vốn kinh doanh, thậm chí một số doanh nghiệp đóng băng hoạt động kinh doanh, suy kiệt dòng tiền cũng như ảnh hưởng đến cân đối tài chính. Lúc này, huy động vốn qua trái phiếu sẽ phần nào gỡ khó cho doanh nghiệp.
Số liệu mới nhất từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) cho thấy, chỉ riêng trong tháng 1/2022, nhóm ngành bất động sản xếp thứ nhất về giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Cụ thể, nhóm ngành này đã huy động được 14.470 tỷ đồng, chiếm 55,8% tổng giá trị phát hành của tháng.
Trước đó, công bố thông tin về tình hình phát hành trái phiếu, Bộ Xây dựng cho biết trong năm 2021, các doanh nghiệp bất động sản đã phát hành 214.440 tỷ đồng trái phiếu, tương đương hơn 9 tỷ USD. Con số này gấp 3 lần so với năm 2020 là 71.000 tỷ đồng. Mức lãi suất phát hành dao động trong khoảng 8 - 13%/năm.
Đáng chú ý, tổng giá trị phát hành của nhóm doanh nghiệp bất động sản chiếm 36% tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp các lĩnh vực. Trong đó, có khoảng 29% giá trị trái phiếu phát hành không có tài sản đảm bảo hoặc bảo đảm bằng cổ phiếu.
Ghi nhận mới đây cho thấy, một số doanh nghiệp đang tích cực phát hành trái phiếu. Đơn cử như, Hội đồng quản trị CTCP Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền (mã chứng khoán: KDH) vừa thông qua việc chào bán tối đa 20 triệu trái phiếu với mệnh giá 100.000 đồng/tp. Sau khi hoàn tất, Khang Điền sẽ thu được tối đa 2.000 tỷ đồng. Thời gian dự kiến trong quý II/2022.
Số trái phiếu này thuộc loại không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và không có tài sản đảm bảo. Kỳ hạn trái phiếu là 36 tháng kể từ ngày phát hành. Lãi suất cụ thể chưa được thông báo và sẽ do Tổng Giám đốc công ty quyết định, dự kiến trong khoảng từ 9 - 10%.
Tương tự, Công ty Cổ phần Bất động sản Mỹ đã công bố huy động thành công 300 tỷ đồng với kỳ hạn 7 năm, phát hành thị trường trong nước. Trước đó, đầu năm 2022, doanh nghiệp này cũng công bố phát hành thành công lô trái phiếu có trị giá 500 tỷ đồng.
Ngoài ra, Công ty Cổ phần Thương mại Quảng cáo Xây dựng Địa ốc Việt Hân vào ngày 28/1 cũng đã hoàn tất phát hành lô trái phiếu trị giá 300 tỷ đồng. Còn Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Bất động sản An Gia phát hành thành công lô trái phiếu 300 tỷ đồng với kỳ hạn 12 tháng.
Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc mới đây đã phát hành thành công lô trái phiếu 1.000 tỷ đồng. Công ty Bất động sản Nice Star hồi tháng 1 cũng đã công bố huy động thành công 1.500 tỷ đồng từ trái phiếu. Tập đoàn Apec Group đang phát hành trái phiếu lãi suất lên đến 13%/năm, dẫn đầu cuộc đua lãi suất huy động vốn từ trái phiếu…
Theo Bộ Xây dựng, việc nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản chuyển sang thực hiện huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu, lượng phát hành với quy mô lớn, lãi suất cao, không có tài sản bảo đảm sẽ tiềm ẩn rủi ro cho thị trường.
Song, ở góc nhìn lạc quan hơn, nhận định về triển vọng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp nói chung và trái phiếu do các doanh nghiệp bất động sản phát hành nói riêng, các chuyên gia tại VCBS vẫn nhận định tích cực về sự tăng trưởng trong năm 2022.
Theo đó, với đặc điểm nhiều nhóm ngành nghề, cùng đặc điểm và khẩu vị riêng biệt từng phân khúc, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã luôn thu hút nhiều nhóm nhà đầu tư với tỷ suất sinh lời khá hấp dẫn so với nhiều kênh khác.
Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục trong năm 2022 và trái phiếu bất động sản, trái phiếu các tổ chức tín dụng hay trái phiếu ngành năng lượng vẫn sẽ là nhóm tiếp tục có khả năng phát hành thành công cao trong giai đoạn tiếp theo.
Chia sẻ tại tọa đàm “Triển vọng Đầu tư 2022”, ông Phạm Anh Khôi - Giám đốc Fina chia sẻ, ngoài những chỉ số, đánh giá xếp hạng tín dụng, nhà đầu tư cần hiểu biết sâu sát hơn, như mục đích sử dụng vốn của doanh nghiệp, đầu tư dự án gì và tính thanh khoản, khả năng bán hàng của dự án như thế nào?
Để chủ đầu tư có tiền trả lại cho nhà đầu tư, không nên dựa nhiều vào việc huy động trái phiếu để tái tài trợ khoản vay cũ, vay lại hay cam kết mua lại, mà luôn tâm niệm hàng hóa phải bán được mới có dòng tiền.
“Đầu tư trái phiếu bất động sản giống đi mua xe cũ, tức nhìn bề ngoài đều giống nhau, đọc chỉ số cũng giống nhau. Nhưng phải chạy thử mới biết xe đó tốt hay xấu. Đặc biệt, chúng ta nên có những khảo sát thực địa về dự án đó, về khả năng ra hàng, thậm chí nói chuyện với môi giới xem tình hình dự án bán hàng ra sao khi phân tích trái phiếu hay sức khỏe công ty bất động sản”, ông Khôi nói.
Từ góc độ nhà đầu tư, chuyên gia tài chính Đào Phúc Tường cho rằng, thị trường trái phiếu năm 2022 sẽ rất sôi động. Khi các cơ quan quản lý có những biệp pháp nâng cao chất lượng thị trường thì tính rủi ro với nhà đầu tư sẽ thấp hơn. Như vậy, trái phiếu sẽ giải quyết hai vấn đề là tăng lợi tức và duy trì tính thanh khoản của danh mục đầu tư.
