Bất cập trong cấp sổ đỏ tại TP.HCM - Bài 1: Cư dân ‘mòn mỏi’ chờ sổ đỏ

LTS: Theo thống kê của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa công bố mới đây cho thấy, toàn thành phố có 63 dự án của 17 doanh nghiệp với hơn 30.042 căn (gồm 27.709 căn hộ nhà chung cư và 2.693 căn hộ văn phòng officetel) chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ) cho khách hàng mua nhà dù đã được đưa vào sử dụng hàng chục năm, gây nhiều bức xúc cho người dân. Mặc dù trong năm 2020, Sở Tài nguyên Môi trường TP.HCM cho biết đã cấp sổ đỏ cho 11.114 căn, nhưng vẫn còn khoảng 20.000 căn chưa được cấp sổ đỏ. Có thể thấy, đến nay đã gần kết thúc năm 2021, trong khi tiến độ cấp sổ đỏ cho các dự án nhà ở tại TP.HCM vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

“Đấu tranh” đòi sổ đỏ

Để chấp nhận xuống tiền mua nhà ở, căn hộ tại các chung cư, cư dân luôn đặt niềm tin vào chủ đầu tư. Ngoài việc hoàn thiện bàn giao đúng thời hạn, pháp lý dự án phải minh bạch, rõ ràng. Tuy nhiên, hiện không ít chủ đầu tư vẫn đang “thất hứa” với cư dân tại dự án của mình.

Tại nhiều dự án, bức xúc vì thời gian dài không được bàn giao sổ đỏ, cư dân liên tục có các động thái mạnh mẽ để đòi quyền lợi như căng băng rôn đòi sổ đỏ, làm mất trật tự hay gửi đơn thư, khiếu nại vượt cấp… 

Điển hình như trường hợp xảy ra tại chung cư Kim Tâm Hải (tọa lạc tại quận 12, TP.HCM), cư dân đã trải qua gần 1 thập kỷ đi đòi sổ đỏ. Liên quan đến vụ việc, cách đây hơn một năm, cư dân sinh sống tại chung cư này đã liên tục gửi đơn, thư khiếu nại tới chủ đầu tư để đòi các quyền lợi của mình, trong đó yêu cầu chủ đầu tư sớm ra sổ hồng cho người dân nhưng chỉ nhận được câu trả lời là đang làm và sau đó đâu lại vào đấy.

Đại diện cư dân đã tiếp tục gửi đơn kêu cứu lên chính quyền UBND quận 12, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Sở Xây dựng và UBND TP.HCM yêu cầu giải quyết việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở cho cư dân.

Theo cư dân ở đây, chung cư Kim Tâm Hải với 1 tầng hầm và 15 tầng lầu gồm 168 căn hộ, được chủ đầu tư bàn giao từ năm 2014, nhưng đến 7 năm qua toàn thể cư dân trong chung cư vẫn chưa nhận được giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở. Tình trạng trên làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sinh hoạt của toàn thể cư dân tại đây.

Vì không có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở nên không có số nhà, không nhập được hộ khẩu, một số căn hộ muốn làm thủ tục vay vốn ngân hàng cũng không được vì không có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở nên không thể xác minh tài sản để thế chấp…

Đáng chú ý, do quyền lợi của người dân sau nhiều lần kiến nghị mà không được phúc đáp, xử lý nên hàng loạt cư dân tại chung cư Kim Tâm Hải đã tiến hành treo băng rôn để yêu cầu chủ đầu tư bàn giao phí bảo trì 2% và sổ đỏ. Ngay sau đó, phía chủ đầu tư cùng chính quyền địa phương đã có buổi họp với cư dân và cam kết: “Trong thời gian 12 tháng chủ đầu tư sẽ cố gắng giải quyết các vấn đề pháp lý để ra giấy chứng nhận căn hộ (sổ đỏ) cho cư dân”. Tuy nhiên, đến nay, sau hơn 1 năm cam kết, chủ đầu tư vẫn chưa cấp sổ đỏ cho cư dân.

Tình trạng cư dân căng băng rôn đòi sổ đỏ thường xuyên xảy ra tại nhiều chung cư trên địa bàn TP.HCM do chủ đầu tư nhiều năm không ra sổ. Ảnh minh họa: Lý Tuấn

Trao đổi với PV Nhadautu.vn, một cư dân sinh sống tại Kim Tâm Hải cho biết, mặc dù đến nay chủ đầu tư chưa ra sổ hồng để cấp cho người dân, nhưng cũng đã có động thái giải quyết các thủ tục pháp lý còn vướng mắc với chính quyền địa phương.

“Cách đây hơn một tháng, chủ đầu tư đã tiến hành tháo dỡ các công trình xây dựng sai quy hoạch ở trên sân thượng sau nhiều lần Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM về kiểm tra, tuy nhiên, không rõ còn vướng mắc gì mà đến nay vẫn chưa có thông tin gì về việc sẽ cấp sổ đỏ cho người dân”, cư dân này cho hay.

Tương tự, tại chung cư Phúc Yên (quận 12), dù chủ đầu tư (Công ty CP Địa ốc và Đầu tư Phúc Yên) đã bàn giao nhà từ năm 2015, nhưng gần 6 năm nay cư dân vẫn chưa nhận được sổ đỏ.

Chia sẻ với PV Nhadautu.vn, một cư dân sống tại chung cư Phúc Yên cho biết, do chủ đầu tư chưa hoàn tất việc chuyển đổi mục đích đất nên đến nay vẫn chưa thể ra được sổ, điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến cư dân như giá nhà thấp hơn so với thị trường, mọi thủ tục mua bán, thế chấp ngân hàng để vay vốn phải thông qua chủ đầu tư, mất phí giao dịch…

“Nguyên thủy đất chung cư là đất ở, sau chủ đầu tư muốn làm khu thương mại nên xin chuyển đổi sang đất thương mại, giờ lại muốn chuyển đổi lại đất ở. Chủ đầu tư đã sai ở chỗ, đáng lẽ làm chuyển đổi mục đích đất ở trước, rồi mới xin phép xây căn hộ, nhưng bằng cách nào đó, họ đã xin phép xây dựng trước cả khi đất được chuyển đổi mục đích. Điều đáng nói, phía cơ quan nhà nước cũng chấp nhận cho họ xây khi đất chưa được chuyển mục đích. Sai của cả chủ đầu tư và chính quyền nhưng dân phải chịu”, cư dân này nói.

Bên cạnh đó, cư dân tại chung cư Phúc Yên cũng thông tin thêm, khi được yêu cầu giải trình cho cư dân vì sao chậm cấp sổ đỏ, chủ đầu tư trả lời, họ đã làm các bước cần thiết nhưng cơ quan nhà nước chưa có những hướng dẫn hay giải quyết cụ thể để chủ đầu tư có thể đóng thuế, tiền sử dụng đất để chuyển mục đích sử dụng đất nên họ vẫn chưa thể ra sổ cho cư dân.

Trước tình hình đó, để đảm bảo quyền lợi cho cư dân, Ban Quản trị chung cư đã rất nhiều lần làm việc với chủ đầu tư, cũng như soạn đơn từ gửi cơ quan ban ngành để yêu cầu giải quyết dứt điểm vấn đề cấp sổ cho cư dân.

“Cư dân bức xúc, treo băng rôn, làm đơn khiếu nại lên cả UBND TP.HCM, nhưng phía chủ đầu tư thì cứ đổ lỗi cho cơ quan nhà nước, còn phía các ban ngành, UBND TP.HCM cũng đã chỉ đạo Sở Xây dựng và Sở TN&MT giải quyết, nhưng 2 Sở này lại đổ lỗi qua lại lẫn nhau về trách nhiệm giải quyết. Dự kiến sắp tới, cư dân sẽ khởi kiện ra tòa án để yêu cầu chủ đầu tư và cơ quan nhà nước ra sổ cho cư dân”, đại diện BQT chung cư Phúc Yên cho hay.

Trong khi đó, ở chung cư Him Lam quận 9 (nay là TP. Thủ Đức), theo thông tin từ cư dân tại đây cho hay, từ khi bàn giao nhà đến nay đã hơn 3 năm nhưng chủ đầu vẫn chưa ra sổ đỏ cho cư dân.

Ông Đ.V.H - một cư dân sống tại đây chia sẻ, cư dân tại chung cư Him Lam đã nhiều lần yêu cầu chủ đầu tư trao sổ đỏ, tuy nhiên phía chủ đầu tư lý giải do vướng quyền sử dụng đất tại hầm giữ xe và phía chủ đầu tư đã có gửi công văn lên Sở TN&MT TP.HCM để xin được đóng tiền sử dụng đất, nhưng vì chưa có mức giá xác định nên phía Sở TN&MT vẫn chưa chấp nhận cấp sổ cho chủ đầu tư.

“Việc không được cấp sổ đỏ khiến chúng tôi gặp rất nhiều bất tiện trong đời sống sinh hoạt, khi tài sản của chính mình bỏ tiền ra mua mà nhiều năm nay vẫn không có giấy chứng nhận quyền sử dụng, không thể xác minh tài sản, thế chấp ngân hàng,…”, ông H bức xúc.

Tại chung cư Đức Khải, quận 7, do Công ty CP Đức Khải làm chủ đầu tư, dù đã nhiều năm bàn giao căn hộ nhưng phần lớn cư dân sinh sống tại đây vẫn chưa được cấp sổ đỏ.

Chị Gia Linh, cư dân sinh sống tại đây cho biết, khi hỏi mua chung cư, chủ đầu tư cam kết sẽ có sổ đỏ, sau khi dọn đến ở, dù đã nhiều năm sinh sống, sổ đỏ vẫn chưa thấy đâu. Chưa kể, do không có sổ đỏ, giá nhà ở đây liên tục giảm mạnh so với mặt bằng giá ở các khu vực xung quanh.

Trước đó, chung cư Đức Khải cũng từng dính nhiều tai tiếng xung quanh việc cư dân tại đây “tố” chủ đầu tư “ém” hàng chục tỷ đồng tiền phí bảo trì và không tổ chức hội nghị bầu Ban quản trị nhà chung cư. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến cư dân bức xúc, tổ chức tuần hành, căng băng rôn phản đối chủ đầu tư nhiều lần.

Không những thế, căn hộ tại chung cư này cũng đã nhiều lần bị Ngân hàng BIDV rao bán đấu giá vì là tài sản mà chủ đầu tư thế chấp. Lần gần đây nhất vào giai đoạn đầu năm 2021, Ngân hàng BIDV đã thông báo đấu giá 32 căn hộ tại chung cư Đức Khải sau 4 lần không thành công.

Chủ đầu tư "khốn khổ" xin sổ đỏ

Trong khi cư dân phải chờ đợi chủ đầu tư ra sổ đỏ thì phía chủ đầu tư cũng chung tình cảnh phải đợi cơ quan nhà nước giải quyết các vướng mắc về thủ tục pháp lý. Chính việc chờ đợi lẫn nhau đã khiến cho thời gian ngày một kéo dài, có chung cư đến cả chục năm trời vẫn chưa ra được sổ. Chính những bất cập này đã gây ra nhiều hệ luỵ nhức nhối cho xã hội.

Liên quan đến việc chậm cấp sổ cho cư dân tại chung cư Kim Tâm Hải, thông tin với PV Nhadautu.vn, ông Nguyễn Mạnh Hải, Tổng Giám đốc Công ty CP  Kim Tâm Hải (chủ đầu tư) cho biết, việc cấp sổ đỏ cho người dân hiện không còn là trách nhiệm của chủ đầu tư nữa, vì phía chủ đầu tư đã cố gắng giải quyết hết những vướng mắc còn tồn tại, phần còn lại là phụ thuộc vào phía chính quyền địa phương.

“Chúng tôi đã cố gắng giải quyết những vướng mắc liên quan đến công trình, tuy nhiên, phía chính quyền không chịu cấp sổ thì chúng tôi cũng hết cách. Sai phạm về công trình phía sân thượng chúng tôi dù bị thiệt hại nặng nhưng cũng đã tháo dỡ để thực hiện theo yêu cầu, chúng tôi đã thực hiện hết trách nhiệm, bây giờ chỉ chờ chính quyền làm việc”, Tổng Giám đốc Công ty CP  Kim Tâm Hải bày tỏ.

Không riêng gì chung cư Kim Tâm Hải, nhiều chủ đầu tư ở các chung cư khác trên địa bàn TP.HCM thời gian qua cũng đang gặp khó trong quá trình giải quyết các thủ tục để hoàn tất việc ra sổ đỏ cho cư dân mình, tuy nhiên, câu trả lời vẫn là chờ đợi.

Đơn cử như dự án Lexington Residence của Novaland tại quận 2, chủ đầu tư chính thức bàn giao toàn bộ nhà ở cho cư dân từ tháng 12/2015 đến tháng 6/2016, tuy nhiên, đến nay sau hơn 5 năm nhận nhà cư dân vẫn chưa được cấp sổ đỏ. Suốt thời gian qua, hơn 1.500 hộ dân tại đây vẫn “miệt mài” gửi đơn, căng băng rôn đi đòi quyền lợi, yêu cầu chủ đầu tư thực hiện trách nhiệm của mình.

 

Người dân không còn kiên nhẫn để nghe giải thích. Chúng tôi rất mong muốn việc cấp sổ đỏ được đẩy nhanh trong thời gian tới.

Bà Ðặng Thị Mỹ Phương (đại diện Tập đoàn Novaland).

Bà Ðặng Thị Mỹ Phương (đại diện Tập đoàn Novaland) cho biết, từ năm 2019, công ty đã trình hồ sơ xem xét cấp sổ. Tới cuối năm 2020, đã có văn bản xác nhận đủ điều kiện cấp sổ. Người dân rất háo hức để chờ nhận sổ nhưng đến thời điểm hiện tại, hồ sơ xin cấp sổ của dự án vẫn còn chờ.

Tương tự, ông Trần Quốc Dũng, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hưng Thịnh cho biết, công ty có hàng ngàn căn hộ chưa được Sở TN&MT cấp sổ đỏ vì hầu hết bị vướng ở khâu xác định tiền sử dụng đất. Thậm chí, có những dự án đủ điều kiện cấp sổ đỏ nhưng cũng bị gây phiền hà cho doanh nghiệp.

Cụ thể như dự án 8X Plus (quận 12), theo ông Trần Quốc Dũng, trong quá trình thực hiện các thủ tục cấp sổ đỏ, Sở TN&MT đã làm thất lạc 5 sổ đỏ và xử lý, giải quyết các thủ tục cấp sổ hồng chậm trễ, kéo dài từ thời điểm tháng 7/2019 đến nay vẫn chưa có kết quả giải quyết. Hay dự án Moonlight ParkView (quận Bình Tân) chủ đầu tư đã hoàn thành xong nghĩa vụ tài chính theo thông báo nộp tiền của Cục thuế TP.HCM nhưng vẫn bị đùn đẩy, chuyển lòng vòng giữa các cơ quan.

“Cần ưu tiên cấp sổ đỏ cho cư dân. Có thể tạm thời chưa cấp sổ đỏ các phần diện tích sở hữu riêng của chủ đầu tư hoặc chủ đầu tư thực hiện ký quỹ, cam kết nộp tiền sử dụng đất khi có quyết định nộp tiền sử dụng đất bổ sung”, ông Dũng kiến nghị.

Giám đốc Phát triển dự án Công ty CP Đầu tư Bất động sản Hưng Lộc Phát cho biết, công ty có một dự án nhà ở chung cư tại phường Bình Thuận, quận 7 với tổng số 482 căn hộ, trong đó 476 căn là chung cư. Mặc dù công ty đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính và đã bàn giao nhà cho khách hàng sử dụng từ năm 2018, nhưng đến nay, người dân tại đây vẫn chưa được cấp sổ hồng theo quy định. Do đó, công ty mong muốn Sở TN&MT sớm giải quyết để người dân có sổ.

Thực trạng tại TP.HCM cho thấy, lỗi chậm cấp sổ đỏ cho cư dân không hoàn toàn nằm ở chủ đầu tư. Có những doanh nghiệp dù đã nhiều lần nộp đơn xin được chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhưng cơ quan nhà nước vẫn chưa giải quyết. Dư luận cho rằng, đã đến lúc, chính quyền TP.HCM cần phải rốt ráo chỉ đạo các Sở, Ngành liên quan để cấp sổ cho người dân cũng như tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoàn thiện pháp lý các dự án chung cư.