Bộ Tài chính cảnh báo cẩn trọng khi mua trái phiếu bất động sản

Không lâu sau khi Bộ Tài chính yêu cầu Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; Vụ Tài chính ngân hàng và Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam siết hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ không có tài sản đảm bảo hoặc chất lượng tài sản đảm bảo thấp, cơ quan này tiếp tục đưa ra một số khuyến nghị cho nhà đầu tư khi tham gia thị trường.

Cụ thể, theo thống kê của Bộ Tài chính, sau gần 8 tháng áp dụng các quy định mới tại Nghị định 153/2020 về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp với điều kiện thắt chặt hơn, thị trường này vẫn duy trì tăng trưởng nhanh.

Trong đó, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ 7 tháng đầu năm nay vẫn tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020.

Theo cơ quan quản lý, bên cạnh các tác động tích cực giúp doanh nghiệp huy động vốn cho sản xuất kinh doanh, thị trường trái phiếu riêng lẻ cũng tiềm ẩn một số rủi ro cho nhà đầu tư.

Theo đó, thị trường hiện ghi nhận một số doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu với lãi suất cao nhưng chất lượng tài sản đảm bảo hạn chế, chủ yếu là các dự án, tài sản hình thành trong tương lai hoặc cổ phiếu của doanh nghiệp bất động sản.

Trong khi đó, thị trường vẫn ghi nhận khối lượng tham gia tương đối lớn của nhà đầu tư cá nhân.

Các doanh nghiệp bất động sản là nhóm có lãi suất trái phiếu cao nhất thị trường hiện nay. Ảnh: Hoàng Hà.

Theo quy định hiện nay, doanh nghiệp huy động vốn trái phiếu riêng lẻ là tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm, cơ quan quản lý không cấp phép phát hành.

Tuy nhiên, vẫn có một số doanh nghiệp quy mô nhỏ nhưng huy động vốn với khối lượng lớn, lãi suất cao. Thậm chí, có doanh nghiệp phát hành trái phiếu không có tài sản đảm bảo hoặc chất lượng tài sản đảm bảo kém.

Với các trường hợp doanh nghiệp có tình hình tài chính yếu kém, khi huy động vốn với khối lượng lớn, lãi suất cao, chính các doanh nghiệp sẽ gặp rủi ro nếu hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn.

Theo Bộ Tài chính, với tính chất rủi ro cao hơn, trái phiếu riêng lẻ chỉ phù hợp với nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, là đối tượng có khả năng phân tích, đánh giá rủi ro.

Hiện các quy định cũng chỉ cho phép nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua và giao dịch trái phiếu riêng lẻ.

Vì vậy, cơ quan quản lý khuyến nghị nhà đầu tư nên cân nhắc các quy định về điều kiện, tài liệu chứng minh và quy định về xử phạt vi phạm trước khi tham gia đầu tư.

“Nhà đầu tư cần lưu ý là lãi suất cao sẽ đi kèm với rủi ro cao. Do đó, phải thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu”, Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý khuyến cáo nhà đầu tư không mua trái phiếu thông qua chào mời của các tổ chức cung cấp dịch vụ như công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại khi chưa tìm hiểu kỹ.

Các tổ chức tín dụng, công ty chứng khoán phân phối trái phiếu không đồng nghĩa với việc các đơn vị này đảm bảo an toàn cho việc mua trái phiếu của nhà đầu tư, mà chỉ đứng vài trò cung cấp dịch vụ, hưởng phí từ doanh nghiệp phát hành và không chịu trách nhiệm về việc hoàn trả gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn.

Đặc biệt, trong trường hợp lách quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp bằng hình thức mua trái phiếu thông qua các hợp đồng đầu tư với công ty chứng khoán, nhà đầu tư sẽ không phải là chủ sở hữu trái phiếu và không được bảo đảm các quyền lợi đối với trái phiếu theo các cam kết của doanh nghiệp phát hành.